اختلال استرس پس از سانحه (پی.تی.اس.دی) وضعیتی است که پس از تجربه یک رویداد آسیب زا ایجاد می شود. این شامل بروز علائم مزاحمی مانند کابوس ها یا خاطرات آزارنده است که با تروما (حادثه ی آسیب زا) مرتبط می باشد و ممکن است باعث شود فرد احساس کند که جنبه هایی از رویداد آسیب زا را دوبار تجربه می کند. این علائم همچنین منجر به گرایش فرد به اجتناب از اموری می شود که فرد را به یاد حادثه ی آسیب زا می اندازد. اختلال استرس پس از سانحه همچنین ممکن است باعث مشکلات متعدد دیگری از جمله مشکلات خواب، -همواره منتظر خطر بودن، -هراس در هنگام یادآوری تروما، -احساس گناه، شرم یا غم شدید، -رفتار خود تخریبگرانه، -به راحتی مبهوت شدن، از جا پریدن، یا تحریک پذیری، -مشکلات تمرکز، - و یا مشکلاتی در زمینه ی روابط بین فردی و اجتماعی شود
 

 درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما
 

تحقیقات علمی نشان داده است که درمان های شناختی رفتاری متمرکز بر تروما (سی.بی.تی) به افراد کمک می کند تا از اختلال استرس پس از سانحه بهبود یابند. این روش های درمانی فضای امنی را برای شما فراهم می‌ آورد تا در مورد آنچه اتفاق افتاده وتجارب احساسی خویش به گفتگو بپردازید، و همچنین روش هایی را به شما آموزش می‌دهد که به شما امکان این را می دهند تا افکار، احساسات و خاطرات خود را به درستی پردازش کنید و از آسیب‌های خود عبور کنید. مدیریت استرس و برنامه ریزی برای بحران های احتمالی همچنین می توانند از اجزای مهم درمان باشد. در این روش ها درمانگر، همراه با بیماردر مورد انتخاب اینکه کدام یک از عناصر درمان شناختی رفتاری احتمالاً برای هر فرد خاص مؤثرتر است، همکاری می‌کنند

خاطرات مرتبط با حوادث آسیب زا با سایر خاطرات متفاوت هستند. آنها می تواند واقعاً واضح باشند، که در ترکیب با تجربه ی مجدد مناظر، صداها، بوها و تجربه های لمسی شما را مستقیماً به آنچه تجربه کرده اید باز می گرداند.اینگونه تجارب می توانند احساساتی همچون ترس، درماندگی یا ناراحتی شدید را به شما منتقل کنند.اینگونه تجارب همچنین می تواند به شما این حس را بدهند که تجارب ناخوشایند دوباره تکرار می شوند. این می تواند افکار وحشتناکی که در زمان تروما داشتید را به شما بازگرداند. اممکن است به نظر برسد این تجارب خارج از کنترل شما هستند. و یا ممکن است در هر زمانی ظاهر شوند. درمان های شناختی متمرکز بر تروما (سی.بی.تی) به شما کمک می کند تا این خاطرات را به درستی درک  کنید به نحوی که کمتر برای شما تکرار شوند و بمراتب کمتر ناراحت کننده باشند
  

برای درک بهتر مطلب کمد لباسی منظمی را تصور کنید که در آن همه ی لباس ها به خوبی تا شده و با نظم و ترتیب کنار هم قرار دارند. وقتی به چیزی نیاز دارید پیدا کردن آن آسان است. جایی برای همه چیز وجود دارد و می توانید به راحتی درب کمد را ببندید. خاطرات مربوط به اتفاقات عادی اینگونه هستند. می‌توانیم هر وقت خواستیم آن‌ها را بیرون بیاوریم و وقتی کارمان با آنها تمام شد، دوباره آن‌ها را سر جای خود برگردانیم

حالا یک کمد لباس نامرتب را تصور کنید. آنقدر درهم و برهم که بستن در کمد غیرممکن است. چیزها در آن به هم ریخته و نامرتب هستند. ممکن است بتوانید در را به شدت فشار دهید تا بسته شود، اما در نهایت درب کمد باز می شود و لباس ها بیرون می افتند. بعضی روزها ممکن است بتوانید این آشفتگی را نادیده بگیرید. روزهای دیگر از این همه آشفتگی احساس پریشانی می کنید

خاطرات آسیب زا مانند این لباس‌های نامرتب هستند که بیرون می‌آیند و به سختی می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. ما می خواهیم آنها را دور بزنیم و وانمود کنیم که آشفتگی آنجا نیست، اما نمی توانیم. آنها مدام بیرون می افتند. برای مرتب کردن چنین کمد لباس آشفته ای، ابتدا می باید با آن روبرو شویم. هر تکه لباس باید بیرون آورده شود، تا شود، مرتب شود و در یک قفسه قرار گیرد. این همان چیزی است که درمان شناختی متمرکز بر تروما (سی.بی.تی) به شما کمک می کند تا انجام دهید. نظاره کردن آنچه اتفاق افتاده است به شما کمک می کند تا بتوانید آن را کنار بگذارید. این بدان معنا نیست که خاطرات ناپدید می شوند. لباس ها هنوز آنجا هستند. آنها فقط در جایی و به گونه ای هستند که می توانید آنها را مدیریت کنید. شما می توانید انتخاب کنید که چه زمانی در را باز کنید تا به آنها نگاه کنید و چه زمانی می خواهید در را بسته نگه دارید. حالا دوباره این خود شما هستید که مدیر و مسئول عواطف، خاطرات، و احساسات خود هستید، و آسیب های روحی شما دیگر قادر نخواهند بود که بر زندگی شما حاکم باشند